Historische adressen in Amsterdam
Met de zoekbalk hierboven doorzoek je historische adressen en percelen zoals die oorspronkelijk verzameld zijn door HisGis.
Adreswijzigingen
Op een aantal momenten heeft Amsterdam grote omnummeringen ondergaan, en ook in de daartussen gelegen jaren zijn er, door sloop en nieuwbouw, regelmatig adressen hernummerd.
Coördinaten van de historische kaarten
Om te kunnen laten zien waar die adressen zich bevonden zijn door HisGis adressen geprikt op een aantal historische geografische bronnen - hiernaast onder 'geojson' zie je welke bronnen gebruikt zijn.
Huidige adressen
In de hier aangeboden data zijn geen huidige adressen opgenomen. De meest recente bron is op dit moment de Publieke Werken kaart van 1943 - nieuwere adressen en adreswijzigingen zijn hier dus niet terug te vinden. In de Bagviewer van het Kadaster vind je elk huidig adres, verblijfsobject en pand.
Datamodel: adresvermeldingen
We korten het meestal af tot 'adressen', maar bedoelen daarmee eigenlijk adresvermeldingen: een adres zoals dat vermeld wordt op een bepaald moment op een specifieke geografische bron. In de meeste gevallen is de bron een historische kaart Een adresvermelding identificeert zich met een A-nummer als 'A1234' en kan zijn opgebouwd uit een straatnaam en huisnummer, maar het kan ook een kadastraal perceel zijn of zelfs een op een kaart genoteerde gebouwnaam. Willekeurig welk label voor een locatie dus.
Datamodel: locatiepunten
Locatiepunten bevatten coördinaten en zijn met een adresvermelding te verbinden. Dat klinkt nodeloos ingewikkeld, want je zou zeggen dat je één adres ook rechtstreeks één coördinaat kunt toekennen. Maar we willen adresvermeldingen ook onderling kunnen verbinden. Dat is makkelijk als hetzelfde pand in verschillende tijden steeds andere (of dezelfde) adressen heeft gehad. Maar het kan ook zijn dat vier pandjes gesloopt zijn en daar een groot pand voor in de plaats is gekomen - dat nieuwe pand kan één adres hebben en toch verbonden zijn met vier locatiepunten.
Als je data wilt visualiseren is het erg onhandig als sommige adressen meerdere coördinaten bevatten. In die gevallen is het handiger steeds één coördinaat te berekenen uit de locatiepunten waarmee een adres verbonden is. In de geojsonbestanden die je hiernaast kunt downloaden hebben we dat al gedaan.
Vredenburgersteeg 1 beslaat in 1943 de twee locatiepunten voor Vredenburgersteeg 1 en Vredenburgersteeg 2 uit 1876
Data
De oorspronkelijke data is gemaakt door Mark Raat (HisGis). Tijdens het project Aan het Juiste Adres heeft Menno den Engelse de volgende bewerkingen gedaan:
- Adamlink URIs voor straten en wijken toegevoegd
- Locatiepunten buiten de binnenring gecorrigeerd
- Locatiepunten verbonden met BAGpanden waar ze binnen vallen
- Databron S6 / Nooddorp Obelt ingetekend en toegevoegd
- Straatnamen en nummering hier en daar gecorrigeerd
- In gemeente Diemen gelegen adressen verwijderd
- De oorspronkelijk 'platte' tabel relationeel gemaakt
- Adresvermelding ids ('A1234') en bijbehorende URIs ('https://adamlink.nl/geo/address/A1234') gemunt
- Databron S7 / Bevolkingsregister 1864-1874 toegevoegd (dwz de pre-1875 wijkadressen die via een 1876 adres naar een locatiepunt te herleiden waren)
In 2024 zijn de volgende aanpassingen gedaan:
- Databron S8 / Verpondingsnummers 1802-1805 (Mark Raat en Bram Boonstra) toegevoegd
- Achttiende-eeuwse burgerwijken toegevoegd, ingetekend en met de adressen in S8 verbonden
De adresdata is in een aantal verschillende formaten te downloaden. De opgenomen informatie verschilt per formaat.
De door HisGis gemaakte adresdatasets zijn te gebruiken onder een CC-BY-SA licentie. De overige datasets: S6 (Nooddorp Obelt), S7 (Bevolkingsregisters 1864-1874) en S8 (Verpondingsnummers 1802-1805) vallen binnen het publiek domein (CC-0).
Geojson
Er is een apart geojsonbestand voor elke bron. Elk adres heeft één wgs84-coördinaat, dat is berekend uit de met dat adres verbonden locatiepunten. Id's van locatiepunten zijn als komma-gescheiden lijstje opgenomen.
MySQL
Relationele database met tabellen voor adresvermeldingen, locatiepunten (met RD-coördinaten), koppelingen daartussen en bronnen. Bevat ook gegevens over BAGpanden.
| hisgis-adressen-20230920.sql (zip-bestand) |
Csv
In het locatiepuntenbestand zijn alle adresid's en de coördinaten als RD opgenomen. Wil je het in QGIS openen geef dan aan dat de projectie EPSG:28992 Amersfoort / RD New is.
In het adressenbestand vind je alle overige gegevens bij de adressen.
| 20230920-lps.csv (zip-bestand) |
| 20230920-adressen.csv (zip-bestand) |
RDF / Turtle
De data is opgedeeld in drie bestanden: adressen, locatiepunten en bagpanden (alleen nodig als je de relatie met bagpanden wilt leggen). De rd-coördinaten van de locatiepunten zijn geconverteerd naar wgs84 coördinaten.
| 20240311-adressen.ttl (zip-bestand) |
| 20230920-bag.ttl (zip-bestand) |
| 20230920-lps.ttl (zip-bestand) |
